Analiza objętościowa (miareczkowa) polega na dodawaniu równoważnej ilości roztworu odczynnika miareczkującego (titranta) o dokładnie znanym stężeniu i dokładnym pomiarze jego objętości.

W analizie objętościowej mogą znaleźć zastosowanie tylko takie reakcje, które spełniają następujące warunki:

• reakcja zachodzi szybko, nawet po dodaniu małej porcji odczynnika miareczkującego,
• reakcja przebiega stechiometrycznie tzn. ściśle wg jednego równania reakcji,
• istnieje możliwość zaobserwowania końca miareczkowania,

Czynnikami  warunkującymi dokładność analizy są:

• dokładny pomiar objętości dodawanego titranta,
• dokładne określenie stężenia titranta,
• zdolność uchwycenia punktu końcowego tzn. momentu, gdy kończymy miareczkowanie wskutek wyraźnej zmiany barwy roztworu, który miareczkujemy.

a)  alkacymetria - opiera się na reakcjach zobojętnienia tzn. miareczkowaniu kwasu mianowanym roztworem zasady (alkalimetria) lub miareczkowaniu zasady mianowanym roztworem kwasu (acydymetria)

b)  redoksymetria- opiera się na reakcjach utlenienia-redukcji w czasie miareczkowania:

• manganometria - roztworem miareczkującym jest mianowany roztwór manganianu(VII) potasu,
• bromianometria - roztworem miareczkującym jest mianowany roztwór bromianu(V) potasu,
• jodometria - roztworem miareczkującym jest mianowany roztwór tiosiarczanu(VI) sodu którym odmiareczkowuje się wolny jod uwolniony podczas reakcji jodku potasu z oznaczanym jonem.

c)  analiza strąceniowa:

• argentometria - polega na miareczkowaniu mianowanym roztworem AgNO₃ lub na odmiareczkowaniu nadmiaru roztworu AgNO₃ za pomocą NH₄SCN,
• merkurymetria - polega na miareczkowaniu mianowanym roztworem Hg₂NO₃ lub na odmiareczkowaniu nadmiaru roztworu Hg₂NO₃ za pomocą K₄[Fe(CN)₆].

Podstawowe czynności w analizie objętościowej:

• pobieranie średniej próbki,
• odważanie próbki,
• przeprowadzenie próbki do roztworu,
• przygotowanie roztworu titranta,
• przeprowadzenie miareczkowania,
• obliczanie wyników.

Artykuł napisał: