W tym doświadczeniu przedstawię sposób otrzymywania syntetycznego kleju.
Wykonanie doświadczenia
Odczynniki:
- 3g mocznika – CH4N2O
- 5g 30% formaliny (aldehydu mrówkowego) – HCHO
- kropla stężonego r-r wodorotlenku sodu – NaOH
Skąd to wziąć:
Mocznik to popularny nawóz. Możemy go kupić w sklepie ogrodniczym. W takim wypadku zawsze powinniśmy go oczyścić. Formalinę, wodorotlenek sodu, chlorek amonu, kwas mrówkowy i kwas solny kupimy w sklepie z odczynnikami (nie widziałem w innych sklepach). Szkło możemy zakupić w Internecie, na aukcjach np. Allegro lub po prostu w sklepie ze szkłem laboratoryjnym.
Podstawowe elementy ochrony osobistej tj. fartuch, okulary i rękawiczki także musimy posiadać. Kupimy je kolejno w sklepie z wyposażeniem dla przychodni/szpitali, sklepie budowlanym, aptece.
Szkło i inne akcesoria:
- kolba okrągłodenna ze szlifem ok. 100ml
- chłodnica zwrotna
- trójnóg
- palnik (najlepiej gazowy)
- siatka z wkładem ceramicznym na trójnóg
- statyw
- ew. ściskacz bezpieczeństwa do szlifów (na zdjęciu niebieski)
W kolbie sporządzamy mieszaninę składającą się z 3g mocznika, 5g 30% formaliny i kropli stężonego ługu sodowego (wodorotlenek sodu). Przygotowujemy resztę aparatury, tj. montujemy chłodnicę do statywu i dopasowujemy jej wysokość w stosunku do trójnogu, tak aby zmieściła się kolba. Kolbę podłączamy do chłodnicy i ewentualnie łącze zabezpieczamy ściskaczem do szlifów. Pamiętajmy o włączeniu obiegu wody w chłodnicy.
Ogrzewamy ją na trójnogu przez ok. 15 minut, aż zawartość z bezbarwnej, przyjmie ciemno brązowy kolor. Początkowo (pierwsza faza) klej będzie rzadki, lecz podczas ogrzewania (druga faza) zgęstnieje.
Po 15 minutowym ogrzewaniu wyłączamy palnik i rozmontowujemy aparaturę. Kolbę zatykamy korkiem, gdyż wydobywa się z niej drażniący nasz układ oddechowy zapach.
Teraz przetestujemy nasz klej. W tym celu przygotowujemy 8 małych deseczek.
Klej rozcieńczamy niewielką ilością wody. Na jedną z deseczek nanosimy klej i nakładamy na nią drugą deskę.
Na trzy kolejne deseczki nanosimy 3 rodzaje utwardzaczy tj. kwas solny, kwas mrówkowy i stężony r-r chlorku amonu. Pozwalamy nasycić się deseczce tymi substancjami. Następnie nakładamy klej i dociskamy deseczkami. Na tak przygotowane próbki kładziemy coś ciężkiego, np. duży młot. Po 24h sprawdzamy wytrzymałość połączeń.
Bezpieczeństwo:
Wykonując te doświadczenie niezbędne jest podstawowe zabezpieczenie naszego ciała tj. fartuch, okulary i rękawiczki. Wszystko to możemy kupić za kilkadziesiąt złotych. Jednam z drugiej strony może nam to uratować zdrowie a nawet życie. Pracujemy z substancjami żrącymi i niebezpiecznymi (kwasy, formalina, wodorotlenek sodu). Pamiętajmy o ostrożności. Nigdy nie operujmy substancjami łatwopalnymi lub wybuchowymi podczas ogrzewania. Zachowajmy szczególną ostrożność i przewidujmy nasze czynności.
Artykuł napisał:
Grzesiek
Źródła: