TCAP (TriCycloAcetonePeroxide - nazwa kompletnie niepoprawna, bo wskazywałaby na obecność w związku trzech pierścieni, a jest tylko jeden - aczkolwiek jest ona najbardziej przyjęta w Polsce), CTAP (Cyclo(TriAcetonetriPeroxide) - poprawna nazwa przyjęta za granicą), CTATP (Cyclo(TriAcetoneTriPeroxide)), nadtlenek acetonu, Acetone Peroxide (AP), TATP (TriAcetoneTriPeroxide - nazwa stosowana w mediach), peroksyaceton, acetone hydrogen explosive.

Właściwości chemiczne
TCAP powstaje w reakcji addycji nukleofilowej, w reakcji nadtlenku wodoru (perhydrol) i 2-propanonu (aceton) w obecności jonów wodorowych (dostarcza ich zazwyczaj kwas siarkowy lub solny) w temperaturze poniżej 12°C.
 
Wzór bliskiego krewniaka CTAPu – związku o nazwie CDAP (cyclic dimeric acetone peroxide) lub DADP (diacetonediperoxide) znajduje się na prawym obrazku. CDAP jest związkiem dużo wrażliwszym na uderzenie i tarcie od CTAP. Jest także bardziej lotny i ma mniejszą siłę wybuchową. DCAP powstaje gdy mieszanina reakcyjna ma ponad 12°C. Dlatego właśnie tak ważne jest zachowanie odpowiedniej temperatury.

Właściwości fizyczne
TCAP ma postać bezbarwnych kryształków o temperaturze topnienia ok. 30*C. Temperatura ta jest nieco niższa od jego temperatury pobudzenia dlatego niekiedy bywa topiony (plastyfikowany) przez terrorystów, która to operacja często kończy się śmiercią osoby ją wykonującej (i dobrze). Jest bardzo trudno rozpuszczalny w wodzie, częściowo rozpuszcza się w acetonie, benzenie i innych rozpuszczalnikach organicznych. Bardzo łatwo sublimuje, co utrudnia jego przechowywanie: np. nie wolno przechowywać tacp’u w słoikach, ani żadnych innych pojemnikach zamykanych np. wieczkiem na gwint, ponieważ CTAP może wysublimować na gwint słoika i przy otwieraniu na skutek tarcia zdetonować. Najlepszym sposobem na przechowywanie nadtlenku acetonu jest jego umieszczenie w kubeczku po filmie fotograficznym zakrytym folią. Jeszcze lepszym sposobem jest powstrzymanie się od jego produkcji.

Właściwości wybuchowe
CTAP zaliczamy do MWI czyli materiałów wybuchowych inicjujących. Bardzo łatwo przechodzi w zamkniętym pojemniku z palenia w detonację, czyli jest MWI o krótkim rozpędzie. Na powietrzu spala się charakterystycznie, tworząc kulę ognia. TEGO MWI W ZASADZIE NIE DA SIĘ ZNIECZULIĆ NA BODŹCE MECHANICZNE (woda znieczula go bardzo słabo, prawie wcale). Prędkości detonacji CTAP przedstawiają się następująco: dla gęstości 0,92 g/cm3 - 3750 m/s, 1,12 g/cm3 - 5300 m/s. Warto zaznaczyć że luzem wysypana mała ilość TCAP pali się bez detonacji.

Otrzymywanie

UWAGA!!! CTAP jest materiałem wybuchowym, który jest bardzo wrażliwy na wszelkiego rodzaju uderzenia, tarcie oraz wyładowania elektrostatyczne. W ogóle nie poleca się stosować tego MWI do spłonek detonujących, lecz jego syntezę potraktować jako eksperyment i ciekawostkę. NAPRAWDĘ jest wiele innych lepszych i niewiele droższych czy bardziej skomplikowanych w syntezie MWI, których użycie jest o wielokrotnie bezpieczniejsze niż użycie CTAP. Oprócz tego, że jest to materiał tani i substraty do jego syntezy są łatwo dostępne, związek ten nie ma żadnych większych zalet.

Odczynniki

• Aceton (CH₃)₂CO
• Nadtlenek wodoru H₂O₂
• Kwas siarkowy H₂SO₄ lub solny HCl
• Wodorowęglan sodu NaHCO₃
• Woda destylowana
• Sól kuchenna (chlorek sodu) NaCl

Skąd to wziąć?
Aceton dostaniemy w sklepie budowlanym lub z farbami, oraz oczywiście w chemicznym. Nadtlenek wodoru dostaniemy pod nazwą perhydrol - jest to jego 30% roztwór w wodzie. Można go zakupić w sklepach chemicznych, budowlanych (Castorama, OBI). Można też użyć zwykłej 3% wody utlenionej z apteki, lecz trzeba pomnożyć potrzebną ilość przez 10. Kwas siarkowy dostaniem w chemicznym lub jako elektrolit na stacji benzynowej. Wodorowęglan sodu dostaniemy w sklepach spożywczych jako sodę lub sodę oczyszczoną. Wodę destylowaną dostaniemy na stacji benzynowej lub w sklepie chemicznym. Należy pamiętać, aby użyte do syntezy odczynniki były przynajmniej klasy "czyste". Czystość odczynników w tej syntezie ma bezpośredni wpływ na stabilność otrzymanego związku, czyli na bezpieczeństwo.

Sprzęt

• Dwie zlewki 250 ml
• Bagietka
• Termometr
• Papierki lakmusowe
• Lejek
• Sączki
• Cylinder miarowy
• Strzykawka 10ml
• Kubeczek po filmie
• Lód z zamrażarki
• Miska lub garnek
• Lodówka

Zaczynając syntezę odmierzamy w cylindrze miarowym (nie musi być bardzo dokładnie) 100 ml acetonu i 80 ml perhydrolu. Obie ciecze wlewamy do zlewki 250 ml i mieszamy. Temperatura cieczy w zlewce podwyższa się, wstawiamy ją do lodówki do schłodzenia. W tym czasie przygotowujemy lód, naczynie na łaźnię chłodzącą i sól. Następnie przygotowujemy rozcieńczony kwas siarkowy z 12 ml stężonego kwasu siarkowego i 24 ml wody w jakiejś małej zlewce. Jeśli używamy elektrolitu to bierzemy go po prostu 36 ml. Jeśli mamy stężony kwas solny to rozcieńczamy go równą objętością wody. Wyjmujemy zlewkę z lodówki i umieszczamy na łaźni chłodzącej. Gdy temperatura opadnie poniżej 5°C do strzykawki / wkraplacza nabieramy kilka ml przygotowanego wcześniej roztworu kwasu. Kwas wkraplamy do słoika po kropli sprawdzając temperaturę i mieszając termometrem. Dodawanie kwasu zajmuje około 15 minut. Po dodaniu kwasu pozwalamy temperaturze opaść do 0°C. Wstawiamy zlewkę do lodówki na 24 do 48 godzin, aby przyśpieszyć reakcję można ją tam wstawić na mieszadle magnetycznym. Po tym czasie na dnie zgromadzi się duża ilość białego osadu. Otrzymane CTAP sączymy, odkwaszamy kilkuprocentowym roztworem sody oczyszczonej aż do odczynu obojętnego, przemywamy wielokrotnie wodą destylowaną i suszymy na bibule lub czystej gazecie. W ten sposób przygotowujemy 60 g CTAP w minimalnym stopniu zanieczyszczony wrażliwym DCAP. Dzielimy go na porcje po maksimum 5 g i przechowujemy go pod wodą w oddzielnych w kubeczkach po filmie. W żadnym wypadku nie trzymamy wszystkich kubeczków w jednym miejscu, w pobliżu łatwopalnych przedmiotów a w szczególności innych substancji wybuchowych.

Bezpieczeństwo
CTAP jest skrajnie wrażliwy na w zasadzie wszystko. Przed jakimikolwiek operacjami z nim trzeba dotknąć niemalowanej części kaloryfera lub bolca w gniazdku elektrycznym (aby się "uziemić"). Nie wolno go suszyć na słońcu. Najlepszym zaś sposobem gwarantującym bezpieczeństwo jest nie przeprowadzanie syntezy tego związku. Znacznie lepszym MWI jest np. TetrAP który przygotowuje się w zasadzie z tych samych odczynników (plus chlorek cyny). Jego przygotowanie TUTAJ.