Materiały wybuchowe są to w większości związki organiczne, lub też mieszaniny wybuchwoe, które ulegają wybuchowi lub detonacji zapoczątkowanej detonacją innego  materiału wybuchowego, mowa tu o materiałach wybuchowych inicjujących. Podczas detonacji wydziela się duża ilość ciepła, produktów gazowych i silna fala uderzeniowa. Ze względu na właściwości materiały wybuchowe dzielimy na trzy poniższe grupy:

• Materiały Wybuchowe Inicjujące (MWI),
• Materiały Wybuchowe Kruszące (MWK),
• Materiały Wybuchowe Miotające (MWM).

Materiały wybuchowe inicjujące należą do grupy, która jest najbardziej wrażliwa na bodźce mechaniczne (ogień, iskra, potarcie, uderzenie itd.). Tak, więc nie są wykorzystywane w większych ilościach, lecz tylko stosowane w większości do produkcji spłonek. Obchodzić z nimi należy się bardzo ostrożnie!
Z kolei materiały wybuchowe kruszące w większości są mniej wrażliwe na bodźce mechaniczne. Oczywiście są tez wyjątki takie, jak np. nitrogliceryna, która jest mocno wrażliwa na bodźce mechaniczne (nasączona nią ziemia okrzemkowa, bądź mączka drzewna jest dużo bardziej stabilna niż nitrogliceryna w czystej postaci), ale większość materiały wybuchowe kruszące są dużo bardziej stabilne o materiałów wybuchowych inicjujących, więc znajdują ogromne zastosowanie w świecie. Materiały wybuchowe kruszące występują pod postacią: nitrozwiązków (np. kwas pikrynowy), estrów kwasu azotowego (np. nitroglikol), nitroamin (np. RDX - heksogen). Są to związki organiczne, a na początku artykułu nadmieniłem, że występują też mieszaniny. Do mieszanin wybuchowych zaliczamy np. anfo, amonit, amonal, amatol. Wszystkie powyższe mieszaniny zawierają w swoim składzie azotan amonu, przykładowo anfo - azotan amonu + np. olej napędowy, amonit - azotan amonu + np. trotyl, nitroglikol + mączka drzewna, amonal - azotan amonu + pył aluminium i jeszcze np. ksylit, amatol- azotan amonu + trotyl. Tak, więc mieszaniną wybuchową może być substancja prawie całkowicie nie wybuchowa jak np. mączka drzewna i mocny materiał wybuchowy - nitrogliceryna, co daje nam dynamit wynaleziony przez A. Nobla w roku 1866. Materiały wybuchowe kruszące pobudza się spłonką lub detonatorami przy trudniejszych do zdetonowania materiałach.
Materiały wybuchowe miotające są to mieszaniny o bardzo słabych właściwościach wybuchowych. Ich zaletą ją bardzo szybkie spalanie (miotające), które jest w stanie np. wypchnąć kule armatnią z armaty. Do materiałów wybuchowych miotających zaliczamy wszystkie Prochy niezależnie czy dymne czy też bezdymne. Do spalania pobudza się je najczęściej i najskuteczniej ogniem, a rzadziej już iskrą. Przykładowo proch czarny jest materiałem wybuchowym miotającym.

Bilans Tlenowy materiałów wybuchowych

Bilansem tlenowym nazywamy współczynnik między masą pierwiastków palnych, a masą tlenu zawartego w jednostce masy materiału wybuchowego. Czyli w cząsteczkach materiałów wybuchowych jest tlen, a cały materiał wybuchowy zawsze utlenia się do: wodór do H2O; węgiel, do CO2, w więc jeśli jest zbyt mało tlenu w cząsteczkach układu materiału wybuchowego to część tlenu pobierana jest z otoczenia i to właśnie jest ten cały nasz bilans tlenowy. Jest on przeważnie wyrażany w procentach np. bilans tlenowy nitroglikolu wynosi 0%, a trotylu -78%, nitrogliceryny +3,52%. Tak, więc bilans może być zerowy, dodatni, lub ujemny.

Wzór bilansu tlenowego:



gdzie: 
x - ilość cząsteczek tlenu,
y- ilość cząsteczek węgla,
z - ilość cząsteczek wodoru.