Polecamy

sobota, 03 grudnia 2011 23:34

Otrzymywanie chlorku cyny (II) i (IV)

 
Oceń ten artykuł
(0 głosów)



Chlorek cyny istnieje w dwóch odmianach: chlorek cyny (II) SnCl2 tworzący hydrat dwuwodny oraz chlorek cyny (IV) SnCl4 tworzący hydrat pięciowodny. Używa się ich do różnych celów, m. in. jako związki wyjściowe do otrzymywania innych związków cyny oraz w analizie chemicznej. Dodatkowo chlorek cyny (II) znajduje zastosowanie jako reduktor w preparatyce organicznej (np. przy ostatnim etapie otrzymywania luminolu).

Odczynniki
  • Stop lutowniczy
  • Kwas azotowy HNO3
  • Kwas siarkowy H2SO4
  • Kwas solny HCl
  • Cynk Zn
  • Chlor Cl2 (otrzymany wg PRZEPISU)
Skąd to wziąć?
Stop lutowniczy można kupić w sklepach elektronicznych lub na Allegro w dużych ilościach. Kwas solny i azotowy dostaniemy w każdym sklepie chemicznym lub wysyłkowo, tu potrzebny jest rozcieńczony roztwór. Kwas siarkowy - wystarczy elektrolit ze stacji benzynowej. Cynk można uzyskać z płaskich baterii, jest to blaszka stanowiąca zarazem obudowę trzech ogniw, lub rzecz jasna kupić w chemicznym lub wysyłkowo.

Sprzęt
  • Kolba, zlewka lub inne naczynie kwasoodporne
  • Wkraplacz
  • Zestaw do otrzymywania gazów
Stop lutowniczy to głównie ołów i cyna. Pierwszą rzeczą jaką trzeba zrobić jest roztworzenie stopu w kwasie azotowym. W tym celu stop lutowniczy zalewamy 5% kwasem azotowym (minimum 5 ml na każdy gram stopu), przykrywamy i zostawiamy na 3-5 dni. W tym czasie wytworzy się azotan cyny i azotan ołowiu. Utlenianie na gorąco jest sybsze, ale prowadzi do nierozpuszczalnego kwasu β-cynowego H2SnO3. Kiedy stop się rozpuści, do roztworu mieszając po kropli dodajemy ok. 15% kwas siarkowy dopóki strąca się biały osad. W ten sposób strącimy z roztworu siarczan ołowiu, zaś cyna pozostanie w roztworze. Odsączamy biały osad. Teraz można wydzielić cynę z roztworu przez wrzucenie kawałków cynku lub pyłu cynkowego. Po dwóch dniach na cynku wydzieli się metaliczna cyna. Odsączamy cynk razem z cyną i rozpuszczamy w jak najmniejszej ilości gorącego 25% kwasu solnego, po czym wstawiamy do lodówki. Wytrącą się kryształki chlorku cyny (II), zaś chlorek cynku pozostanie w roztworze. Należy je odsączyć i wysuszyć na talerzu ustawionym w ciepłym miejscu, np. na kaloryferze. Oczywiście jeśli mamy do dyspozycji czystą cynę to możemy ją bezpośrednio rozpuścić w jak najmniejszej ilości gorącego 25% kwasu solnego i dalej postąpić jak poprzednio.
Mając chlorek cyny (II) możemy go utlenić do chlorku cyny (IV). W tym celu przez 20-30% roztwór SnCl2 · 2 H2O otrzymanego w poprzedniej procedurze przepuszczamy bardzo wolny strumień chloru (w roztworze jednocześnie powinna być jedna bańka gazu) jednocześnie mieszając. W czasie przepuszczania chloru powstanie chlorek cyny (IV). Po kilkudziesięciu minutach (zależy od ilości chlorku cyny w roztworze) przestajemy przepuszczać strumień chloru. Otrzymany roztwór można wygotować aby otrzymać chlorek cyny (IV) w postaci krystalicznej. Innym sposobem na sporządzenie chlorku cyny (IV) jest powolne i ostrożne dodawanie do roztworu chlorku cyny (II) zmieszanego z kwasem solnym rozcieńczonego roztworu nadtlenku wodoru. Utleni on jony cyny Sn2+ do Sn4+. Roztwór jak poprzednio można wygotować aby otrzymać chlorek cyny (IV) w postaci krystalicznej. Aby mieć pewność że nie zawiera on chlorku cyny (II) trzeba użyć nadmiaru zarówno kwasu solnego jak i nadtlenku wodoru.
Artykuł napisał
Tweenk

Źródła:
S. Sękowski: Pierwiastki w miom laboratorium. WSiP, Warszawa 1989

Czytany 30557 razy
Zaloguj się, by skomentować