Na wstępie chciałem zaznaczyć kilka faktów. Po pierwsze należy wyjaśnić czym różni się spalanie (deflegracja) np. prochu czarnego od wybuchu (detonacji) np. trotylu czy dynamitu. Wśród ludzi panuje pogląd, że zapałka czy też lont wetknięte w laskę dynamitu powodują wybuch. Na westernach częstą sceną jest upuszczanie kropli nitrogliceryny które eksplodują jak petardy podczas uderzenia w ziemię. prawda jest jednak dalece inna.
Istnieją wprawdzie materiaływybuchowe które potrafią w ułamek sekundy przejść z deflagracji (spalaniawidzialnego gołym okiem przebiegającego z niską prędkością rzędu kilku metrów na sekundę) do detonacji (spalaniaz prędkością rzędu kilku TYSIĘCY METRÓW NA SEKUNDĘ w którym tworzy się tzw. fala uderzeniowa – cienka warstwa gorących gazów – produktów spalania materiału wybuchowego o ciśnieniu kilkudziesięciu tysięcy atmosfer). Materiały te nazywamy inicjującymi materiałami wybuchowymi. Zazwyczaj są to bardzo niebezpieczne substancje wrażliwe na uderzenie i tarcie oraz podwyższoną emperaturę. Oto kilka przykładów : - azydek ołowiu Pb(N3)2 - piorunian rtęci Hg(ONC)2 - trinitrorezorcynian ołowiu - acetylenek miedzi - acetylenek srebra - azotan tetraminomiedzi - chloran tetraminomiedzi - trinadtlenek triacetonu TATP - heksametylenotriperoksydiamina HMTD Pierwsze 5 materiałów to ole metali ciężkich, kolejne 2 to sole kompleksowe miedzi, a ostatnie 2 to nadtlenki organiczne. Wracając do tematu, do detonowania np. kostki trotylu należy użyć tzw. spłonki detonującej. Spłonka jest to rurka miedziana lub aluminiowa (w profesionalnej pirotechnice spłonki wykonuje się z metali, a w amatorskiej wykonujemy spłonki z tworzyw sztucznych!) o średnicy ok.. 1cm i długości 6 - 10 cm wypełniona jednym z wyżej wymienionych materiałów inicjujących, zatkana szczelnie, z lontem lub zapalnikiem elektrycznym umieszczonym na jednym końcu. Działanie spłonki polega na zapaleniu mat. inicjującego, przejściu palenia w detonację, rozerwaniu rurki i w konsekwencji wytworzeniu fali uderzeniowej. Tak powstała fala uderzając w cząstki np. trotylu powoduje w ułamku sekundy jego podgrzanie o kilka tys. stopni i skompresowanie wysokim ciśnieniem. Taki impuls powoduje detonację trotylu która przenosi się dalej sama wraz z narastającą falą uderzeniową.
Artykuł napisał: Heksogen.pl
|