Plastyczne materiały wybuchowe zaliczane do materiałów wybuchowych kruszących potocznie zwane plastykami są to mieszaniny wybuchowe o plastycznej konsystencji, umożliwiającej dowolne formowanie ładunku.
Podstawowymi składnikami plastyków są:
- materiał wybuchowy kruszący
- lepiszcze
- plstyfikator
- stabilizator
MWK zawarty w plastyku spełnia rolę głównego składnika miotającego.
Lepiszcze trzyma całość w jednolitej masie i nadaje jej odpowiednią przyczepność do podłoża. Plastyfikator nadaje mieszaninie odpowiednią konsystencję. Czasem plasyfikator spełnia rolę lepiszcza i takowy nie jest wymaganym składnikiem MWP.
Stabilizatory nie są stosowane zawsze. Zadaniem stabilizatora jest takie zachowanie parametrów MWP, aby jego właściwości takie jak wrażliwość na bodźce, temperaturę etc., nie zmieniały się w czasie składowania.
MWP mają szerokie zastosowanie zarówno w celach militarnych jak i cywilnych (ładunki kumulacyjne do cięcia rur o dużych przekrojach).
Poniżej przedstawiamy tabelę pokazującą składy niektórych MWP na bazie HMX, HX i PETN.
Materiały plastyczne na bazie HMX, HX i PETN
| Lp. | Nazwa MW | Skład [%] |
Gęstość [g/cm3] |
Prędkość detonacji [m/s] |
|||
| MW | Al | Plastifikator | Lepiszcze | ||||
| 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 |
| 1 | A-589 | HMX - 86 |
PBH - 14 | 1,66 | 8290 | ||
| 2 | A-590 | HMX - 80,3 |
AP - 5,9 | PBH - 13,8 | 1,66 | 8190 | |
| 3 | A-591 | HMX - 69 |
AP - 17 | PBH - 14 | 1,67 | 8050 | |
| 4 | A-592 | HMX - 57 |
AP - 29 | PBH - 14 | 1,67 | 7760 | |
| 5 | B-2141 | HX - 88 |
PBH - 12 | 1,63 | 8170 | ||
| 6 | B-2142 | PETN - 77 |
Poliuretan - 23 | 1,50 | 7460 | ||
| 7 | HAV-10 | HMX - 74,7 |
10,6 | Viton - 14,7 | 1,93 | 8330 | |
| 8 | HAV-20 | HMX - 65,7 |
18,9 | Viton - 15,4 | 1,97 | 8160 | |
| 9 | HMX/Nylon | HMX - 93,6 |
Nylon - 6,4 | 1,80 | 8700 | ||
| 10 | HMX/Viton | HMX - 88 |
BP - 2 | Heksafluoropropylen - 10 | - | 8510 | |
| 11 | LX-02-1 | PETN - 73,5 |
SiO2 - 2 | ATBC - 6,9 | Kauczuk butylowy - 17,6 | 1,44 | 7370 |
| 12 | LX-04-1 | HMX - 85 |
Viton - 15 | 1,86 | 8460 | ||
| 13 | LX-07 | HMX - 90 |
Viton - 10 | 1,86 | 8640 | ||
| 14 | LX-08-0 | PETN - 63,7 |
SiO2 - 2 | Żywica silikonowa - 34,3 | 1,42 | 6560 | |
| 15 | LX-09-0 | HMX - 93 |
FEFO - 2,4 | PDNPA - 4,6 | 1,84 | 8810 | |
| 16 | LX-10-0 | HMX - 95 |
Viton - 5 | 1,86 | 8800 | ||
| 17 | LX-10-1 | HMX - 94,5 |
Viton - 5,5 | 1,87 | 8820 | ||
| 18 | LX-11-0 | HMX - 80 |
Viton - 20 | 1,87 | 8320 | ||
| 19 | LX-14 | HMX - 95,5 |
Politurtan-4,5 | 1,895 | 8837 | ||
| 20 | LX-17 | TATB - 92,5 |
Kel F - 7,5 | 1,833 | 7596 | ||
| 21 | PBX-9007 | HX - 90 |
DEP-0,5 Kalafonia-0,4 |
Poliuretan - 9,1 | 1,66 | 8090 | |
| 22 | PBX-9010 | HX - 90 |
Kel F - 10 | 1,789 | 8370 | ||
| Lp. | Nazwa MW | Skład [%] |
Gęstość [g/cm3] |
Prędkość detonacji [m/s] |
|||
| MW | Al | Plastifikator | Lepiszcze | ||||
| 23 | PBX-9011 | HX - 90 |
Poliuretan - 10 | 1,77 | 8500 | ||
| 24 | PBX-9205 | HX - 92 |
DEP - 2 | Poliuretan - 6 | 1,68 | 8170 | |
| 25 | PBX-9404 | HX - 94 |
CEF - 2 | NC - 3 | 1,83 | 8782 | |
| 26 | PBX-9407 | HX - 94 |
Eon - 6 | 1,62 | 7910 | ||
| 27 | PBX-9501 | HMX - 95 |
BDNPA-1,25 BNNPF-1,25 |
Poliuretan - 2,5 | 1,843 | 8830 | |
| 28 | PBX-9503 | TATB-80 HMX-15 |
Kel F - 5 | 1,875 | 7840 | ||
| 29 | RDX/Nylon | HX - 78,2 |
Nylon - 21,8 | 1,579 | 7870 | ||
| 30 | RDX/Nylon | HX - 83,2 |
Nylon - 16,8 | 1,672 | 8038 | ||
| 31 | PBXC-105 | HMX - 59 |
23 | Ester polistylenu - 18 | 1,80 | 7512 | |
| 32 | PBXC-303 | PETN - 80 |
Żywica silikonowa - 20 | 1,40 | 7200 | ||
| 33 | PBXC-119F | HMX - 82 |
LDIM-1,75;L-35-12,1;TPE-4542-3,54 | 1,635 | - | ||
| 34 | PBXC-120 | HMX - 80 |
LDIM-1,46;L-35-10,58;TPE-4542-2,96 | 1,675 | 8075 | ||
| 35 | PBXN-2 | HMX - 94,7 |
Nylon - 5,3 | 1,80 | 8275 | ||
| 36 | PBXN-3 | HMX - 86 |
Nylon - 14 | 1,734 | 8370 | ||
| 37 | PBXN-101 | HMX - 82 |
Ester polistylenu - 18 | 1,66 | 7980 | ||
| 38 | PBXN-102 | HMX - 52 |
23 | Ester polistylenu - 18 | 1,79 | 7550 | |
| 39 | RX-04-AV | HMX - 92 |
Polistylen - 8 | 1,72 | 8630 | ||
| 40 | RX-04-AT | HMX - 88 |
Kopolimer fluorowo-węglowy - 12 | 1,79 | 8380 | ||
| 41 | RX-04-BM | HMX - 81,6 |
4 | Viton - 14,4 | 1,89 | 8440 | |
| 42 | RX-04-BN | HMX - 81,6 |
6,6 | Viton - 14,4 | 1,91 | 8410 | |
| 43 | RX-04-BO | HMX - 72,7 |
13,3 | Viton - 14 | 1,954 | 8310 | |
| 44 | RX-04-DS | HMX - 81 |
9,9 | Viton - 9,1 | 1,918 | 8520 | |
| 45 | RX-04-P1 | HMX - 80 |
Viton - 20 | 1,87 | 8320 | ||
| 46 | RX-04-AF | HMX - 52 |
KP - 43 | Poliuretan - 5 | 2,00 | 7760 | |
| 47 | RX-04-AW | HMX - 51 |
KP - 35 | PBH - 14 | 1,78 | 7130 | |
| 48 | RX-04-AY | HMX - 33,4 |
KP - 53,4 | PBH - 13,2 | 1,88 | 6250 | |
| 49 | RX-11-BA | HMX - 51 |
AP - 39 | Viton - 10 | 1,89 | 8120 | |
| 50 | RX-11-AA | HMX - 58 |
10 AP - 39 | Viton - 10 | 1,97 | 6540 | |
| 51 | RX-41-AB | K6 - 95 |
Viton - 5 | 1,85 | 8810 | ||
| 52 | X-0204 | HMX - 83 |
Teflon - 17 | 1,855 | 8826 | ||
| 53 | X-0219 | TATB - 90 |
Kel F - 10 | 1,915 | 7627 | ||
| Lp. | Nazwa MW | Skład [%] |
Gęstość [g/cm3] |
Prędkość detonacji [m/s] |
|||
| MW | Al | Plastifikator | Lepiszcze | ||||
| 54 | X-0290 | TATB - 95 |
Kel F - 5 | 1,895 | 7706 | ||
| 55 | X-0341 | TATB - 90,25 HMX - 14,25 |
Kel F - 5 | 1,90 | 7816 | ||
| 56 | X-0342 | TATB - 85,5 HMX - 9,5 |
Kel F - 5 | 1,899 | 7856 | ||
| 57 | X-0343 | TATB - 80,75 HMX - 14,25 |
Kel F - 5 | 1,898 | 7915 | ||
| 58 | X-0344 | TATB - 71,25 HMX - 23,75 |
Kel F - 5 | 1,894 | 8046 | ||
| 59 | X-0407 | TATB - 70 PETN - 25 |
Kel F - 5 | 1,866 | 7773 | ||
| 60 | XTX-8003 | PETN - 80 |
Kauczuk silikonowy - 20 | 1,53 | 7300 | ||
Historia:
- HMX - oktogen
- HX - heksogen
- PETN - pentryt
- PBH - kwas p-hydroksybenzoesowy
- AP - nadchloran amonu
- ATBC - acetylocytrynian butylu
- FEFO - bis(2-fluoro-2,2-dinitroetylo)formaldehyd
- PB - polibutylen
- PDNPA - poli(dinitropropyloakryl)
- K6 - 2-oxo-1,3,5-trinitro-1,3,5-triazocykloheksan
- BDNPA bis(2,2-dinitropropylo)acetal
- BNNPF bis(2,2-dinitropropylo)formal
- BP nadtlenek benzoilu
- CEF tris-(B-chloroetylo)fosforan
- DEP di-2etyloftalan
- Exon kopolimer trifluorochloroetylenu i chlorek winilidienu
- Kel F politrifluorochloroetan
- KP nadchloran potasu
- L-35 prepolipropylenoglikolu
- LDIM metylodiizocyjanian lizyny
- PBH polibutylen zakończony grupami hydroksylowymi
- TPE-4542 trimetylopropan
- Viton kopolimer heksafluoropropylenu i fluorku winilidenu
Składy najpopularniejszych plastyków: C1, C2, C3 i C4.
| Skład | C1 | C2 | C3 | C4 |
| Heksogen [%] | 88,3 | 78,7 | 77,0 | 91,0 |
| Nitrotoluen [%] | - | 2,7 | 5,0 | - |
| Dinitrotoluen [%] | - | 12,0 | 10,0 | - |
| Trotyl [%] | - | 5,0 | 4,0 | - |
| Tetryl [%] | - | - | 3 | - |
| Nitroceluloza [%] | - | 0,3 | 1,0 | - |
| Rozpuszczalnik [%] | - | 1,3 | - | - |
| Olej niewybuchowy [%] | 11,1 | - | - | 1,6 |
| Lecytyna [%] | 0,6 | - | - | - |
| Sebacynian dietyloheksylu [%] | - | - | - | 5,3 |
| Poli(izo-butylen) [%] | - | - | - | 2,1 |
| Temperatura zakresu plastyczności [°C] | 0 ÷ 40 | -30 ÷ 50 | -29 ÷ 77 | -57 ÷ 77 |
| Prędkość detonacji [m/s] | brak danych | brak danych | 7625 | 8040 |
Artykuł napisał:
Tchemik i Nitryl
Tchemik i Nitryl